Kina pregovara o tajnom dogovoru u južnom Pacifiku

Peking bi dobio strateško stajalište prema nacrtu bezbjednosnog sporazuma sa Solomonskim Ostrvima, piše New York Times.

Kina je, kako se izvještava, pregovarala o tajnom bezbjednosnom paktu sa Solomonskim Ostrvima, aktivirajući alarm u SAD i Australiji zbog potencijala da Peking dobije pristanište u južnom Pacifiku sa kojeg bi mogao da blokira pomorski saobraćaj.

Kineski zvaničnici i zvaničnici Solomonskih Ostrva blizu su potpisivanja sporazuma, objavio je u petak New York Times, pozivajući se na dokumente koje su objelodanili protivnici sporazuma. Ako bude dovršen, pakt bi premijeru Solomonskih Ostrva Manasehu Sogavareu dao mogućnost da pozove Kinu u zaštitu, na primjer u slučajevima građanskih nemira. Peking bi dobio pravo na pristajanje ratnih brodova i pristup “svim neophodnim objektima” na Ostrvima.

Ministarstvo spoljnih poslova Australije potvrdilo je autentičnost nacrta bezbjednosnog sporazuma i tvrdi da je njena „pacifička porodica“ najpogodnija za pružanje bezbjednosne pomoći Solomonskim Ostrvima. Napominje da je Australija pritekla u pomoć zemlji u prošlosti, na primjer kada je aktivirala bezbjednosni sporazum sa Solomonskim Ostrvima iz 2017. kako bi pomogla u uspostavljanju reda tokom nereda prošlog novembra.

„Bili bismo posebno zabrinuti zbog bilo kakvih aktivnosti koje narušavaju stabilnost i bezbjednost našeg regiona, uključujući uspostavljanje stalnog prisustva, kao što je vojna baza“, navodi se u saopštenju Ministarstva spoljnih poslova. Dodaje se da su australska vlada i Sogavare objavili u četvrtak da će međunarodne snage za pomoć ostati na Solomonskim Ostrvima do decembra 2023.

Kanbera će takođe obezbijediti 22 miliona australskih dolara (16,4 miliona dolara) budžetske podrške kako bi pomogla Sogavareovoj vladi da ublaži ekonomske posljedice nereda i pandemije Covid-19. „Australija će biti transparentna i pokazati poštovanje kao pouzdan partner dok nastojimo da izgradimo jedinstvo širom Pacifika“, saopštilo je ministarstvo spoljnih poslova.

Prošlogodišnje nasilje proizašlo je iz protesta zbog odluka vlade Sogavarea da prekine diplomatske odnose sa Tajvanom, uspostavi veze sa Pekingom i potpiše razvojne sporazume sa kineskim kompanijama. Izgrednici su napali Sogavareovu rezidenciju i spalili prodavnice u Kineskoj četvrti na Gvadalkanalu, ostrvu koje je postalo poznato zbog bitke u Drugom svjetskom ratu između SAD i Japana.

Lider opozicione stranke Solomonskih Ostrva Matthew Wale rekao je za Times da se plaši da bi nejasnoća bezbjednosnog sporazuma sa Kinom dozvolila da se koristi za bilo šta. „Suština toga je da se radi o političkom opstanku premijera“, rekao je on. „To nema nikakve veze sa nacionalnom bezbjednošću Solomonskih Ostrva.“

Američki State department gradi ambasadu na Solomonskim Ostrvima decenijama nakon zatvaranja svoje diplomatske ispostave u Honijari. Charles Edel, koji je predsjedavajući Australije u Centru za strateške i međunarodne studije u Washingtonu, tvrdio je da bi tajni bezbjednosni sporazum sa Kinom degradirao bezbjednost Australije. „Ovo je duboko problematično za Sjedinjene Države i pravi razlog za zabrinutost za naše saveznike i partnere“, rekao je on za Times.