Rizik od nove globalne recesije

Pet velikih ekonomija je u riziku od recesije i ne treba im puno da skliznu preko ivice.

Ekonomija Velike Britanije je zabilježila pad  u drugom kvartalu, a rast u Italiji se smanjio. Podaci objavljeni u srijedu pokazuju da je Njemačka, četvrta ekonomija po veličini u svijetu, bilježi pad tokom tri poslednja mjeseca.

Meksiko je upravo izbegao recesiju – koja se obično definiše kao dva  uzastopna smanjenja ekonomskih pokazatelja tokom dva tromjesečja – i očekuje se da će njegova ekonomija ove godine ostati na tom nivou. Podaci govore da je Brazil u drugom kvartalu pao u recesiju.

Svaka ekonomija svrstana među prvih 20 najvećih na svijetu uz Singapur i Hong Kong, koji su mali, ali i dalje služe kao važna središta za finansije i trgovinu, takođe pokazuju znakove usporavanja..

Iako je rast ekonomije u svakoj zemlji odraz specifičnog koktela faktora, globalni pad proizvodnje i oštar pad poslovnog poverenja dodatno pogoršavaju ekonomske pokazatelje.

Kineska ekonomija raste najsporijim tempom u gotovo tri decenije, dok zemlja osjeća posledice trgovinskog rata sa Sjedinjenim Državama, koje će u septembru i decembru uvesti nove poreze na kineski izvoz.

“Zajednička karakteristika je slaba globalna pozadina”, rekao je Neil Shearing, glavni ekonomista grupe u Capital Economics.

Međunarodni monetarni fond je prošlog meseca smanjio prognozu za rast u svetu na 3,2%, što je najslabija stopa rasta od 2009. godine. Takođe je smanjila očekivanja za 2020. godinu na 3,5%.

Investitori su sve više zabrinuti. Na tržištu obveznica trepere znakovi upozorenja i više od trećine menadžera koje je anketirala Banka Amerike očekuju globalnu recesiju u narednih 12 meseci.

Ekonomije u riziku

Nemačka se uveliko oslanja na izvoznike koji prodaju nesrazmernu količinu robe Kini i Sjedinjenim Državama. Pad globalne prodaje automobila takođe je pogodio njemačke proizvođače automobila.

“Današnji izvještaj o BDP-u definitivno označava kraj zlatne decenije za nemačku ekonomiju,” rekao je Carsten Brzeski, glavni ekonomista nemačke podružnice ING.

Iako strahovi od haotičnog Brexita doprinose smanjenju njemačke ekonomije, to pitanje najviše boli u Velikoj Britaniji, gdje se ekonomija smanjuje prvi put od 2012.

Britanska ekonomija bi trebalo da se oporavi u trećem kvartalu kako bi izbjegla trenutnu recesiju. Ali ako premijer Boris Johnson izvuče zemlju iz Evropske unije bez sporazuma o zaštiti trgovine 31. oktobra, recesija je vjerovatno  neizbježna.

U Italiji su za produženo blagostanje krivi slaba produktivnost, visoka nezaposlenost mladih, ogromni dugovi i politička previranja.

U Meksiku su investicije opale, a uslužni sektor u zemlji je pod pritiskom. Brazil, najveća ekonomija u Latinskoj Americi, pati od slabe industrijske proizvodnje i visoke nezaposlenosti. Podaci koji dospevaju u narednim nedeljama potvrdiće da li je i Brazil pao u recesiju.

Olujni oblaci

Shearing tvrdi da su tamne prognoze preuranjene i neopravdane. Na globalnom nivou, kaže on, potrošnja kompanija na osnovna sredstva i opremu je stabilizovana. Tržište rada je otporno.

“Iako postoje sveobuhvatne slabosti u svetskoj ekonomiji – posebno u proizvodnji, drugi delovi se relativno dobro drže”, rekao je. „Sve je to u skladu sa našim gledištem da globalni rast usporava, a ne da se kolabira.

Ipak on ukazuje i na tri velika rizika.

Prvi je trgovinski rat. Ako Peking i Washington nastave da povećavaju tenzije, poslovno poverenje može propasti. Međunarodni monetarni fond upozorio je da će rast u 2020. godini biti smanjen za pola procenta, ukoliko se trgovinski rati nastavi.

Drugi veliki rizik je da centralne banke ne uspiju reagovati na nova kretanja, što bi izazvalo negativnu reakciju na finansijskim tržištima koja se hrane stvarnom ekonomijom.

Američke federalne rezerve smanjile su prošlog meseca referentnu stopu prvi put posle 11 godina, a Evropska centralna banka nagovestila je da će u septembru osloboditi više stimulacija.

Pritisak raste na Kinu kako bi prvi put nakon četiri godine smanjila njenu reverentnu kamatnu stopu. Ostale centralne banke od Indije do Tajlanda smanjile su svoje referentne stope, a očekuje se još smanjenja.

Konačni rizik je da globalni sektor usluga, koji je podržavao rast, počinje odražavati pad koji se primjećuje u proizvodnji.

CNN Busines