Bjeloruski predsjednik Lukašenko otkrio da je neko pokušao da ga ubije 1994. godine

Aleksandar Lukašenko je predsjednik Bjelorusije od 1994. godine, a nedavno je pobijedio na ponovnom izboru za šesti mandat. Bjeloruska liberalna opozicija osporila je rezultate i organizovala masovne ulične proteste u pokušaju da osigura „mirnu primopredaju vlasti“.

Aleksandar Lukašenko je otkrio pokušaj ubistva koji se desio tokom njegove prve kampanje za predsjednika, rekavši da se nikada nije potrudio da kuka oko toga, ali da su dosijei i dalje prisutni u arhivi obavještajnih službi zemlje.

„Da li želite da znate da je na mene pucano tokom prvih izbora?“ Lukašenko je rekao razgovarajući sa grupom novinara iz Bjelorusije, Rusije, Ukrajine, Kazahstana i Moldavije u petak.

„Nisam kukao zbog toga. Nisam išao govoreći svima o tome. Kada sam postao predsjednik, donijeli su mi dokumente koji preporučuju pokretanje istrage. Rekao sam im – stavite ih u arhivu KGB. Nisam ni počeo da istražujem ove događaje. Sad ovi dokumenti skupljaju prašinu negdje u KGB“, nastavio je Lukašenko, misleći na bjelorusku nacionalnu obavještajnu službu, koja se i dalje zove svojim sovjetskim imenom.

„Kasnije sam otkrio da su se neki„ dobronamjernici “obratili mom protivniku, Vjačeslavu Kebiču, nas dvojica smo prošli u drugi krug i predložili ideju: ‘Pucat ćemo u vaš auto i Lukašenkov; vi ostajete živi, a Lukašenko umire’“, dodao je bjeloruski predsjednik.

Prema Lukašenku, za napad bi bili krivi bjeloruski nacionalistički elementi u nastajanju, uključujući Zenona Poznjaka i Stanislava Šuškeviča, jer su se i on i Kebič smatrali nezavisnim, umjerenim alternativama.

Pokušaj atentata, koji se dogodio u noći na 17. juna 1994. godine, pomenut je u izvještajima bjeloruskih medija u to vrijeme i u izvještavanju o bjeloruskim izborima u New York Timesu.

Lukašenko opoziciji: Ne bježite na zapad

U intervjuu je Lukašenko takođe ciljao na trenutni skup bjeloruskih opozicionih političara, rekavši da umjesto da „bježe“ u Poljsku ili Litvaniju, oni treba da ostanu u Bjelorusiji i rade u korist svoje zemlje. „Ne možete graditi sreću bjeloruskog naroda na bajonetima NATO-a“, rekao je.

Lukašenko (66) je predsjednik Bjelorusije 26 godina, odsluživši pet uzastopnih mandata i nedavno osvojivši šesti. Svetlana Tihanovskaja, lider ujedinjene opozicije Bjelorusije, optužila ga je da joj je ukrao izbore, tvrdeći da je 80 odsto glasova koje je osvojio Lukašenko zapravo pripalo njoj. Lukašenko je odbacio navode, rekavši da je bilo nemoguće falsifikovati tako ogroman procenat glasova i ostati na vlasti, i kritikovao Tihanovskuju i ostale članove njenog okruženja zbog bjekstva iz zemlje dok su štrajkovima i protestima nastojali da destabilizuju situaciju kod kuće.

Lukašenko je prvi put izabran za predsjednika 1994. godine, kada je pobijedio u drugom krugu izbora protiv Vjačeslava Kebiča, jednog od sastavljača Belaveškog sporazuma koji je raspustio Sovjetski Savez 1991. godine, sa osvojenih 80,6 odsto glasova. Lukašenko je 1991. godine bio jedini član bjeloruskog parlamenta koji je glasao protiv ratifikacije Belaveškog sporazuma.

Tokom svojih 26 godina mandata, Lukašenkova vlada je pokušala da pokrene ekonomsku, vojnu i geopolitičku integraciju sa Rusijom i radila je na tome da preokrene kolaps glavnih industrijskih preduzeća, državnih farmi, obrazovnih i medicinskih institucija, prelazeći sa šok terapije na stvaranje nečega što je nazvano „socijalna tržišna ekonomija“.

Lukašenko je pobjeđivao na svim izborima od 1994. godine sa osvojenih između 77,4 i 84,4 procenta. Njegovi politički protivnici kod kuće i zapadni zvaničnici u više navrata su ga optuživali za izbornu prevaru i autoritarni stil upravljanja, a američki zvaničnici su ga 2000. označili kao „posljednjeg diktatora u Evropi“. On je odbacio ove navode, pa je čak i ironično upotrijebio taj izraz kada opisuje sebe.