Da li Rusija zaista propada? Zapadni stručnjaci i dalje insistiraju na tome da je zemlja na ivici, uprkos ponovljenim predviđanjima da će apokalipsa proći

Hor propagatora zapadnih stručnjaka i komentatora medija o propasti ruske ekonomije nije uspio da pošalje Ruse da kupe konzerve ili zamijene gotovinu za plemenite metale, pošto sumorna predviđanja ponovo nisu uspjela da se ostvare u 2020. godini.

Usred mora zabrinjavajućih prognoza za zemlju tokom godine, Atlantsko vijeće, udruženo s NATO, završilo je decembar upozorenjem da „Rusija propada dok se sovjetski kolaps nastavlja“. U podužem eseju o izazovima u zemlji i inostranstvu, detaljno je istražilo ono što je nazvano „pogubnim“ periodom za zemlju i za predsjednika Vladimira Putina lično. Ali, rigidna antimoskovska lobi grupa je rekla da se vrela godina „uklopila u daleko širi obrazac ruskog propadanja od 1991. godine“.

Tokom ljeta, američka državna radio-stanica Radio Slobodna Evropa prijavila je komentare harvardskog politikologa Joseph Nyea, koji je takođe insistirao na tome da je zemlja „propadajuća država“, priznajući istovremeno da „to treba shvatiti vrlo ozbiljno“. Ovakav stav je u prošlosti nazivan „rusofrenija“ – pri čemu je nacija u istom dahu prikazana i kao smrtonosni zlikovac.

Potom je, već ove nedjelje, urednički direktor američkog vladinog internet magazina „Riddle Russia“, koji finansira vlada, krenuo na Twitteur da insistira kako „Rusija propada na isti način na koji je Rim prije i tokom Aurelijanove vladavine. To je neizbježno, ali može potrajati. Međutim, iako ta tvrdnja može odjeknuti kod sponzora njegovog časopisa, ona se ne poklapa sa drugim procjenama bogatstva zemlje.

U stvarnosti se čini da je malo Rusa zabrinuto zbog najnovijeg niza katastrofalnih dijagnoza za ekonomsku, političku i vojnu moć njihove zemlje, koje potiču iz male kohorte glava koje govore na mreži. Akademski izvještaji su takođe sumnjičaviji prema svojim tvrdnjama, zajedničkom studijom objavljenom u maju, čiji su autori politikolozi iz Moskve i američkog Univerziteta Harvard, utvrđeno je da su svi pokazatelji nacionalne moći Rusije porasli u poređenju sa zapadnim konkurentima između 1999. i 2016. godine, suprotno predviđanjima i shvatanjima tokom čitavog perioda.

Uprkos tome, u novembru je britanski list Daily Express objavio alarmantno izlaganje u kojem se navodi kako je „Rusija na ivici“. Njihov izvještaj iznosi kako je „izložen plan Moskve za osvajanje svijeta“, a predsjednik Vladimir Putin treba da bude „veoma nervozan“. Međutim, nije sve izgubljeno, jer je zemlji ponuđen „spas“ u obliku dvije decenije stare knjige perifernog desničarskog akademika Aleksandra Dugina, u kojoj objašnjava kako revanšistička Rusija može da razdijeli srednju Evropu od Baltika do Crnog mora. Dugin, koji je otpušten sa predavačkog mjesta u Moskovskom državnom univerzitetu 2014. godine, popularni je bauk na Zapadu, ali kod kuće je marginalan.

S obzirom da još uvijek nisu izdati takvi nalozi za dominaciju u svijetu, očigledno proizilazi da je totalni kolaps sada na potezu. Pa ipak, ruske finansije pokazale su se relativno otpornim tokom pada koji je slijedio pandemiju Covid-19. U decembru je objavljeno da će se ekonomija zemlje, šesta po veličini na svijetu (mjereno paritetom kupovne moći), smanjiti za 4,5 procenta, s tim da će ekonomisti očekivati povratak do kraja 2021. Suprotno tome, Velika Britanija i Francuska sa manjim ekonomijama po istoj mjeri, koje su nametnule seriju teških nacionalnih blokada, suočavaju se sa padovima većim od 10 procenata.

U isto vrijeme, švedska državna novinska stranica Meduza, koju finansira država, objavila je naslov upozorenja da će pandemija „dovesti do potpunog ekonomskog kolapsa“ u zemlji zbog zahtjeva da preduzeća stave osoblje na plaćeno odsustvo, dok su mnogi vlasnici imali problema da podstaknu novčani tok. Međutim, i ovo katastrofalno predviđanje se nije ostvarilo. Iako je Putin ranije ove nedjelje upozorio da bi nezaposlenost ove godine morala biti glavni fokus vlade, prema podacima državne statističke službe Rosstat, stopa nezaposlenosti u novembru bila je oko 6,1 odsto, što je loše, ali nije katastrofalno. Na primjer, ekvivalentna cifra za SAD ostala je viša, na 6,7 odsto.

Što se tiče političkih i vojnih veza, Rusija pokazuje malo znakova povlačenja u mrak. Prošle godine prekid vatre uz posredovanje Moskve donio je relativni mir krvavom ratu između Azerbejdžana i Jermenije zbog sporne provincije Nagorno-Karabah. Regija, na presjeku Evrope i Centralne Azije, tradicionalno je bila borilište za uticaj između Rusije i SAD. Ali, u ovom slučaju, Vašington nije bio nigdje u sukobu, a ruski ekspert za globalne poslove i predsjedavajući Prezidijuma Savjeta za spoljnu i odbrambenu politiku Fjodor Lukjanov, tvrdi da je pokazao da „Amerika više nije susjed svake države na Zemlji“.

Sposobnost Rusije da projektuje moć porasla je i tokom tog perioda, uz porast vojne potrošnje za oko 175 procenata tokom dvije decenije od 2000. godine. Ruska domaća odbrambena industrija je istovremeno postala svjetski lider u naprednom naoružanju, a njen razvoj protivvazdušnog lansera S-400 izaziva strah u SAD da se sposobnosti zemlje kreću naprijed. Toliko su zabrinuti zbog mogućnosti sistema da cilja ratne avione F-35 da je Bijela kuća uvela sankcije protiv članice NATO Turske samo zato što ga je naručila.

Iako se čini da su tvrdnje o ruskoj smrti znatno preuveličane, žanr ima ponosnu istoriju. Još 2001. američka publikacija Atlantic objavila je pronicljiv opis zemlje, tvrdeći da će njenu budućnost sada karakterisati „nezaustavljiv pad nekada velike sile u socijalnu katastrofu i stratešku nebitnost“. Međutim, najmanje još godinu dana, malo je znakova da će se ostvariti centralna premisa naslova, „Rusija je gotova“.