Moskva bijesna na Berlin zbog nedostatka saradnje oko Navaljnog

Rusko Ministarstvo spoljnih poslova dalo je izjavu u kojoj upozorava Njemačku i njene saveznike u NATO i EU da će biti odgovorni za akcije Berlina u vezi sa navodnim trovanjem ruskog opozicionara Alekseja Navaljnog.

Izvanredna intervencija stigla je nakon što je pozvan njemački ambasador u Moskvi da uloži protest zbog onoga što je Ministarstvo nazvalo pokušajima Berlina da diskredituje Rusiju na svjetskoj sceni nakon navodnog trovanja ruskog opozicionara.

Komentari su uslijedili u srijedu, kada je ministar spoljnih poslova Sergej Lavrov takođe kritikovao Nijemce zbog prikrivanja ruskih istraga o stanju antikorupcijskog aktiviste.

„Ambasadoru je uručen snažan protest zbog neosnovanih optužbi koje je njemačka vlada iznijela protiv Rusije u kontekstu bolesti i hospitalizacije ruskog državljanina Alekseja Navaljnog i očigledne upotrebe njegove situacije od strane Berlina kao opravdanja da diskredituje našu zemlju na međunarodnoj sceni“, navodi se u saopštenju ruskog Ministarstva spoljnih poslova. „Njemačka vlada i njeni saveznici u NATO i Evropskoj uniji snosit će punu odgovornost za posljedice takve politike.“

Ruske diplomate zatražile su od Njemačke da pruži detaljan odgovor na zvanični zahtjev ruskog Generalnog tužilaštva od 27. avgusta 2020. godine, tražeći od Berlina da navede detalje o liječenju Navaljnog, dijagnozi i rezultatima testova, kao i da priloži kopiju medicinske dokumentacije pacijenta i biološki materijal za uporedna ispitivanja.

Ako Berlin ne odgovori na ruski zahtjev, Rusija će to smatrati „eklatantnom neprijateljskom provokacijom“ i „odbijanjem njemačke vlade da pomogne u utvrđivanju istine nepristrasnom istragom“. To bi bilo “opterećeno posledicama po rusko-njemačke odnose” i moglo bi zakomplikovati međunarodnu situaciju, navelo je ministarstvo.

Njemački ambasador u Rusiji Geza Andreas von Geyr izjavio je tokom sastanka da slučaj Navaljni nije pitanje samo Njemačke i Rusije, radije se pozivajući na međunarodne saveze Berlina. „Tokom razgovora sa prvim zamjenikom ministra spoljnih poslova, ambasador von Geyr je još jednom naglasio da ovaj slučaj nije pitanje bilateralne njemačko-ruske agende. Citirao je izjave EU, NATO, G7 i mnogih drugih država“, navodi se u poruci iz ambasade moskovskoj novinskoj agenciji TASS.

Ranije tokom dana, Lavrov je rekao da je Berlin nedavno odbio da podijeli informacije o hemijskoj analizi koju su sproveli njemački vojni toksikolozi, kako bi spriječio Rusiju da shvati „obim znanja koje njemačka vojska posjeduje u sferi hemijskih supstanci“.

„Naravno, skupili smo dosta pitanja za naše njemačke kolege u vezi sa apsolutno neprimjerenim odnosom prema onim zvaničnim upitima koje smo poslali u Berlin, uključujući zvanični upit Generalnog tužilaštva za pružanje pravne pomoći u skladu sa sporazumom između naše dvije zemlje“, primijetio je. „Nismo zadovoljni suštinom reakcije na naše ovlašćene, pravne i osnovane zahtjeve za ispunjavanje obaveza prema međuvladinim sporazumima o pravnoj pomoći, niti smo zadovoljni apsolutno neprihvatljivim tonom kojim se saopštava njemački stav svjetskoja zajednici “.

Prema Lavrovu, Njemačka je dugo ignorisala ruske upite – a ponovljeni zahtjevi Moskve su svi dobili odgovore u vidu „Znate već sve i za sve treba da odgovarate“.

Moskva je više puta kritikovala Njemačku zbog, kako je rekla, odugovlačenja oko navodne sonde za trovanje i propusta da odgovori na zahtjeve ruskih zvaničnika podnijete još u avgustu. Berlin je odgovorio rekavši da su urađena sva potrebna odobrenja za zahtjeve, ali podaci nisu mogli biti proslijeđeni ruskoj strani, jer je istraga još uvijek u toku.

Odnosi između Moskve i Berlina pogoršali su se nakon što je njemački ministar spoljnih poslova Heiko Maas rekao da njegova nacija ima “puno dokaza” da je ruska država stajala iza trovanja opozicionara. Maas je takođe razmišljao o nametanju novih sankcija Moskvi zbog incidenta, nagovještavajući da bi to moglo čak uticati na Sjeverni tok 2 – veliki projekat gasovoda, u koji su umiješane i evropske i ruske kompanije.

Njemački zapadni saveznici odmah su se okupili oko Berlina i izrazili sopstvenu „zabrinutost“ zbog trovanja Navaljnog. London je prozvao ruskog ambasadora zbog tog pitanja, a zemlje G7 dale su izjavu u kojoj su osudile napad na Navaljnog, ali su izbjegle da otvoreno okrive Moskvu.

Rusija je odgovorila miniranjem same ideje o sankcijama kao „apsurdnu“, istovremeno izjavivši da je spremna da sarađuje sa Njemačkom u istrazi incidenta.

Ruski opozicionar Navaljni hitno je prebačen u lokalnu bolnicu u sibirskom gradu Omsku 20. avgusta nakon kolapsa na letu Tomsk-Moskva. Pao je u komu i bio je priključen na respirator na odjeljenju intenzivne njege. 22. avgusta prebačen je helikopterom u bolnicu Charite u Berlinu.

Njemačka vlada je kasnije tvrdila da su, ispitavši uzorke Navaljnijevih testova, toksikolozi Bundeswehra [njemačke vojske] došli do zaključka da je na blogera uticalo toksično sredstvo iz porodice Novičok. Berlin je pozvao Moskvu da razjasni okolnosti incidenta, dodajući da će razmotriti potencijalne sankcije u vezi sa incidentom.

Rusija je izjavila da je zainteresovana da istraži šta se dogodilo Navaljnom. Ipak, prema ruskom ministarstvu spoljnih poslova, Berlin još uvijek nije predstavio nijedan dokaz svoje verzije incidenta.

U ponedeljak je berlinska klinika saopštila da Navaljni više nije u komi i da je skinut sa respiratora.