Velika Biblija je „fotošopirana“ u 16. vijeku kako bi se udovoljilo Henryju VIII

Thomas Cromwell bio je glavni ministar engleskog kralja Henryja VIII, koji je bio ključna figura u reformaciji koja se dogodila u Engleskoj u 16. vijeku. Takođe je bio poznat po zanimljivim političkim trikovima tokom svog vremena na sudu, prije nego što je obezglavljen 1540. godine.

Kopijom Velike Biblije iz 16. vijeka koja je data Henryju VIII manipulisao je Tomas Cromwellom, tvrdi izraelski istraživač Eyal Poleg sa londonskog univerziteta Queen Mary.

Kraljevu ličnu kopiju Velike Biblije koja se od 17. vijeka čuva u biblioteci St. John’s College na Univerzitetu u Cambridgeu, pomoću digitalnog mikroskopa i tehnike rendgenskih zraka analizirali su Poleg i viša naučnica Paola Ricciardi pri čemu su zaključili da su u knjizi učinjene određene „manipulacije“.

“To je učinjeno tako profesionalno da su potrebni mikroskop i dobar izvor svjetlosti da bi se to vidjelo”, objasnio je Poleg.

“Ono što se dogodilo u 16. vijeku, na dvoru Henryja VIII, podsjeća na današnji Photoshop”, dodaje on.

Svete spise je dao engleskom vladaru, njegov bliski kraljevski savjetnik Thomas Cromwell, nakon što je Henry VIII raskinuo veze sa Katoličkom crkvom i osnovao Crkvu Engleske. Prvi prevod hebrejske Biblije, nazvan Velika Biblija, objavljen je 1539. godine, da bi se distribuirala crkvama širom zemlje i čitala tokom bogosluženja. Prema Pologu, „bilo je to prvi put da je svakoj crkvi u kraljevstvu poručeno da kupi Sveto pismo na engleskom jeziku“.

Cromwell je igrao veliku ulogu tokom procesa engleske reformacije, a takođe je ovjekovječen u jednoj od ilustracija štampanog spisa.

Međutim, napominje naučnik, možda je s vremenom postao oprezan zbog svog predstavljanja u knjizi. To se objašnjava činjenicom da postoje neke značajne razlike između njegovog prikaza u verziji Biblije koja se distribuira crkvama i one date kralju koja je štampana 1539. godine.

U originalnoj verziji, politički savjetnik je prikazan kao da daje kopije svete knjige običnom narodu, a mogao se plašiti da kralj to neće odobriti, napominje Poleg. Zbog toga je u verziji Svetog Pisma Henryju VIII, koja se čuva u biblioteci Univerziteta, slika iznova nacrtana kako bi se pokazalo da je Cromwell primio Bibliju od kralja.

„Cromwell je svojim oštrim političkim čulima promijenio sliku u cilju da udovolji Henryju VIII“, kaže Poleg. “Prepoznao je rizik sa kojim se suočio i kraljev nedostatak želje da podrži distribuciju Svetog Pisma jednostavnim ljudima.”

Druge manipulacije su, kako se izvještava, uključivale promjene u jednoj ilustraciji žene, navodno kako bi ona više ličila na Jane Seymour, “voljenu” ženu Henryja VIII, koja je umrla ubrzo nakon što je rodila sina kralja Edwarda VI.

“Pomoću napredne analize otkrili smo da je njena haljina obojena srebrnim prugama, a glava ukrašena zlatnim listom, što je na ilustraciji učinilo figuru istaknutijom “, kaže istoričarka, tvrdeći da je gesta očigledno napravljena u istu svrhu – da udovolji kralju.

Međutim, Henry VIII je zapravo povukao svoju podršku distribuciji Velike Biblije običnim ljudima i zapravo je usvojio zakone koji sprječavaju žene i ljude iz nižih klasa da je čitaju. Takođe je razočaran svojim najvišim ministrom Cromwellom, koji je proglašen izdajnikom nakon što se kralj oženio Anne of Cleves. Cromwell je obezglavljen 1540. godine, nakon manje od 10 godina na funkciji.