„Zombi“ muve privučene gljivicama koje „kontrolišu um“ zauzimaju “pozu smrti“ da bi napale spore

Tipično, parazitske gljivice započinju proces stvaranja spora nakon što je domaćinsko biće umrlo, ali ne sve. Neke napadaju žive organizme, prodiru u njihovu spoljnu odbranu i napadaju ih, čineći domaćina bolesnim i ponekad ga ubijajući.

U Danskoj su otkrivene dvije nove vrste gljivica koje „kontrolišu um“ i koje su sposobne ne samo da zaraze svoje žrtve – voćne muve – već i da ih primoraju da ostanu žive i izbacuju spore iz stomaka.

Latinskog naziva„Strongwellsea tigrinae“ i „Strongwellsea acerosa“, izbirljive manipulativne gljivice ciljaju samo dvije vrste danske muve – „Coenosia tigrina“ i „Coenosia testacea“, prema istraživanju sprovedenom na Univerzitetu u Kopenhagenu.

Studija koju je sproveo Univerzitet u Kopenhagenu u saradnji sa Prirodnjačkim muzejom Danske i objavljena u Journal of Invertebrate Pathology, opisuje gljivice koje napadaju i porobljavaju ove insekte.

Tipično, gljivice započinju proces stvaranja spora nakon što je domaćinsko biće umrlo, međutim to nije slučaj sa ovim parazitima, koji pribjegavaju onome što se naziva aktivnim prenosom domaćina (AHT).

Njihove žrtve ostaju nesvjesne činjenice da su bile meta i nastavljaju živjeti danima, miješajući se s drugim muvama. Međutim, gljivica tada počinje da troši njihove genitalije, rezerve masti i mišiće, na kraju stvarajući veliku rupu na trbuhu muve.

Nekoliko dana kasnije, zaražena muva se „kontrolisanog uma“od strane gljivice, srušila na leđa i zauzela „pozu smrti“ prikladnu da spore iz njenog tijela izbiju kao male rakete. Nakon toga, muva umire, dok su spore gljivice shodno tome raširene nadaleko.

“Ovo je uzbudljiv i bizaran aspekt biodiverziteta koji smo otkrili u Danskoj. Samo po sebi, ovo mapiranje novog i nepoznatog biodiverziteta je dragocjeno. Ali istovremeno, ovo je osnovno novo znanje koje može poslužiti kao osnova za eksperimentalne studije puteva infekcije i uključenih bioaktivnih supstanci“, kaže profesor Jørgen Eilenberg sa Odjeljenja za biljne nauke i nauke o životnoj sredini.

Prema studiji, gljivice zaraze mali procenat ove dvije vrste muva, koje, ironično, žive duže od drugih muva.

“Gljivica majstor lutkar”

Naučnici su posebno fascinirani sposobnošću ovih gljivica da održe muve dovoljno svježim da lete danima dok ih jedu iznutra. Neki nagađaju da gljivice možda proizvode supstance kojim „drogiraju“ svoje domaćine.

Slična su istraživanja i drugih vrsta gljivica koje zaraze cikade.

„Stoga sumnjamo da ove gljivice mogu da proizvode supstance slične amfetaminu koje do kraja održavaju visok nivo energije muve. U isto vrijeme imamo teoriju da gljivice takođe proizvode supstance koje drže mikroorganizme dalje od gljivične rane muve. Definitivno bismo željeli da nastavimo sa istraživanjem, jer to ima potencijal da otkrije i kasnije koristi te supstance, možda u medicini“, kaže Jørgen Eilenberg.